រដ្ឋាភិបាលថៃថាខ្លួនមិនទទួលស្គាល់យុត្តាធិការជាកំហិតរបស់(ICJ) ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៦០ ខខណៈកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ពីចេតនារបស់ខ្លួនក្នុងការប្តឹងទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ)។ ក្នុងនោះប្រទេសថៃ និងកម្ពុជាមានយន្តការទ្វេភាគីដែលមានស្រាប់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ ដែលជាកិច្ចព្រមព្រៀងតាំងពីដើមមក។ បញ្ហាសំខាន់បំផុតគឺភាគីទាំងសងខាងត្រូវតែផ្តោតតែលើការដោះស្រាយហើយចៀសវាងការពង្រីកវាបន្ថែមទៀត ព្រោះវានឹងបន្ថែមភាពស្មុគស្មាញដែលមិនចាំបាច់។ នេះបើតាមខ្លឹមសារនៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលថៃស្តីពីស្ថានភាពព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃចេញផ្សាយនៅរសៀលថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥។
ចាប់តាំងពីការប៉ះទង្គិចគ្នានាពេលថ្មីៗនេះដែលបានកើតឡើងនៅតំបន់ចុងបូកកាលពីថ្ងៃទី២៨ ឧសភា ឆ្នាំ ២០២៥ ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សា និងឯកភាពគ្នាក្នុងការប្រើប្រាស់យន្តការទ្វេភាគីដែលមានស្រាប់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះគឺ គណៈកម្មការព្រំដែនចម្រុះ (JBC) គណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅកម្ពុជា-ថៃ (GBC) និងគណៈកម្មាធិការព្រំដែនក្នុងតំបន់ (RBC) ដោយផ្អែកលើទំនាក់ទំនងល្អរវាងថៃ និងកម្ពុជា។ នេះជាលទ្ធផលនៃការពិភាក្សារវាងមេបញ្ជាការកងទ័ពនៃភាគីទាំងពីរកាលពីថ្ងៃទី២៩ ឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ ។
ប្រទេសថៃបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីបន្តដំណើរការ JBC នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៥ ហើយថៃសង្ឃឹមថាកម្ពុជានឹងបង្ហាញពីឆន្ទៈដែលត្រូវគ្នាក្នុងការចូលរួមក្នុងលក្ខណៈដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នាចំពោះសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។ ថៃមិនចង់ឃើញភាគីណាមួយរងការខាតបង់នោះទេ ជាពិសេសថៃ និងកម្ពុជា បានចូលរួមក្នុងយន្តការព្រំដែនដែលមានស្រាប់ ជាពិសេសគណៈកម្មការព្រំដែនចម្រុះJBC ដែលក្នុងរយៈពេល២៦ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ មានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់។
នៅមុនមានការបង្ហោះសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃលោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត្រ ក៏បានបង្ហោះលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនថា រដ្ឋាភិបាលថៃបានបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវគោលការណ៍នៃការដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី ក្រោមការគោរពអធិបតេយ្យភាព និងទឹកដីរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក។ ក្នុងករណីដែលកម្ពុជាចង់ស្នើឱ្យតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ(ICJ) រដ្ឋាភិបាលថៃមិនបានទទួលស្គាល់យុត្តាធិការរបស់តុលាការICJ ក្នុងវិវាទណាមួយចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៦០ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ លោកស្រីថាបញ្ហាដែលបានកើតឡើងគួរតែដោះស្រាយតែក្នុងតំបន់ដែលមានជម្លោះប៉ុណ្ណោះ ហើយបញ្ហាមិនគួរត្រូវពង្រីកនោះទេ។
មុនការបង្ហាញជំហររបស់ថៃមិនទទួលស្គាល់យុត្តាធិការរបស់(ICJ)ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នៅថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ថាកម្ពុជាបានសម្រេចបញ្ជូនវិវាទនៅតំបន់ដែលមានភាពរសើបចំនួនបួន គឺតំបន់មុំបី ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាក្របី ទៅតុលាការយុត្ដិធម៌អន្ដរជាតិ(ICJ)នៅទីក្រុងឡាអេ។ ស្របពេលនៃការបន្ដស្វែងរកដំណោះស្រាយផ្លូវច្បាប់នៅតុលាការICJ កម្ពុជានឹងបន្ដចូលរួមរកដំណោះស្រាយតាមរយៈក្របខណ្ឌទ្វេភាគីដែលមានស្រាប់ ហើយនឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំនៃគណៈកម្មការចម្រុះJBC នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ខាងមុខ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ដោយសារមានការសម្រេចបញ្ជូនវិវាទខាងលើទៅតុលាការICJ ដូច្នេះករណីតំបន់ទាំងបួនគឺតំបន់មុំបី ប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច និងប្រាសាទតាក្របី នឹងមិនត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងរបៀបវារៈនៃសម័យប្រជុំJBCនាពេលខាងមុខទេ៕
